Área recreativa de Penas de Rodas
Situación: 43º07’11"N -7º40’47"W
Na parroquia de Gaioso encontramos dentro da espazosa área recreativa de Penas de Rodas, dúas orixinais moles graníticas que dende o seu elevado emprazamento (619 m.) dominan unha ampla panorámica da penechaira.
Estas formacións coñecidas como “bolos de disxunción” teñen unha orixe natural sendo o resultado dunha erosión baseada na acción bioxeoquímica da auga sobre a pedra granítica, que lle da esa forma redondeada. Trátase dun fenómeno xeolóxico relativamente habitual en zonas graníticas onde chove moito (Galicia, norte de Extremadura e Ávila, norte de Portugal, Italia ou Australia).
Pese á súa orixe natural, diversos historiadores cren que este foi un lugar sagrado e de culto dende a época prerromana, onde se realizaban ofrendas aos deuses e rituais máxicos relacionados coa natureza. Estas teorías baséanse en varios feitos que evidencian a acción humana sobre o medio, como que as pedras presentan marcas a modo de surcos nas súas caras (canles por onde circulaban os líquidos, rituais de fertilidade relacionados coas augas ou ben ofrendas de sangue), e a presenza nas súas proximidades doutras rocas talladas a modo de gradería ou asentos (para contemplar o escenario natural onde se desenvolvían os rituais).
Outras teorías falan dunha estación astronómica utilizada dende épocas inmemoriais que se prolongaría ata a época romana, sinalando que o conxunto está orientado cara a posta do sol no solsticio de verán e cara a saída do sol no solsticio de inverno, polo que sería un lugar sacro que simbolizaba o matrimonio entre o Sol e a Terra.
En torno ás Penas de Rodas a fantasía popular creou numerosas lendas. A máis estendida é aquela que afirma que no interior dunha das pedras hai ouro, que sería para o primeiro que lograra rompela. Pero a outra roca está chea de alcatrán, e se rompe brotará este en tal cantidade que inundará o mundo. Ao non poder identificar cal é a roca do tesouro, salváronse as dúas.
Manuel María, poeta nacido nesta terra, dedica estes versos a Penas de Rodas:
Este área recreativa, situada no medio dun piñeiral, é un lugar propicio para o descanso e o ocio. Neste espazo celébrase a concorrida romaxe de Penas de Rodas, o primeiro domingo de agosto.
Por este espazo discorre a ruta de sendeirismo MIRADOIRO DA TERRA CHÁ.